Шъуимафэ шlу, си ныбджэгъу лъапlэхэр!

Сегодня я хотела бы познакомить вас с эссе одной юной, но уже очень талантливой девушки- Зулимы Бракий. Зулима- ученица 11-го класса школы № 2 аула Хатукай, республика Адыгея. Это эссе было написано специально для конкурса  "Сыадыг ыкlи ащ сырэгушхо", приуроченного к 90-летию газеты «Адыгэ Макъ».  Оно затрагивает важные для современного черкеса вопросы и заставляет задуматься над насущными проблемами нашего народа. Стоит ли говорить о том, что некоторые фразы можно смело использовать в качестве мотивирующих лозунгов? Именно такая молодежь является будущим черкесского народа, его надеждой и опорой. Что ж, медлить не будем, приятного прочтения,друзья!

О сихэку дышъэу
Сыгу игушхуап1
Зигъаш1э хъишъэу,
Сидунай 1ап1. 
О уибаигъэ 
Хъяры лэгъуп
О уибаигъэ 
Сэрк1э насып 
Гъошъэкъо Хъусин 
"Сихэку"

Ц1ыф лъэпкъыбэ дунаим щэпсэу. Ахэмэ ащыщ ти Адыгэ лъэпкъ. Адыгэхэр къэралыгъо зэфэшъхьафхэм ащэпсэух. Тыдэ щы1эхэми зэхэтык1э-псэук1э дахэу ахэлъыр зыщагъэгъупшэрэп. Охътабэ зэблэк1ыгъ, щы1ак1эм бэрэ зызэблихъугъ, адыгэ хабзэм ишапхъэхэми зэхъок1ыныгъэхэр афэхъугъэх. Ау сыдрэ уахъти, хэти зэблихъужьыни зэрихъок1ыни ымылъэк1ыгъэр-ц1ыфыгъэр ары. Тэ тыадыг. Лъэпкъы тыхъугъэу бэш1агъэ дэд тызыпсэурэр. Тарихъым анахь ц1ыф лъэпкъыжъэу къыш1эжьырэмэ тащыщ. 
Адыгагъэм идэхагъэ гущы1э заулэк1э къэп1он плъэк1ыщтэп. Сэ сыадыгэу сыкъызэрэхъугъэмк1э лъэшэу сырэгушхо. Тятэжъ-тянэжъхэм къиныбэ апэ къик1ыгъ, ахэмэ къытфаш1агъэм фэдиз егъаш1эми тэ афэтш1эжьышъущтэп. Нахь ины сыхъу къэси, ар нахь дэгъоу къызгурэ1о ык1и анапэ къэбзэным пае сегугъу, сыфэсакъы. Тихабзэрэ тибзэрэ тадэжь къызэрэнагъэсыгъэм пае лъэшэу сафэраз. "Блэк1ыгъэр зымыш1эрэм непэрэм уасэ фиш1ыщтэп" -адыгэмэ а1о. Тилъэпкъы къыщыш1ыгъэ пстэури зымыш1эрэм, непэ къэралыгъоу ти1эм уасэ фиш1ыщтэп. Ащ фэдэ ц1ыфыбэ тиреспубликэ щэпсэу, нахьыбэмк1э ныбжьык1эх.......
Непэрэ к1элак1эхэмрэ ипэум щы1агъэ к1алэхэмрэ зэбгъапшэмэ, уашъомрэ ч1ыгумрэ афэдэщт. Джы "ят1ок1ырэ зырэ л1эш1эгъу" а1ошъ, яхабзэрэ ябзэрэ агъэк1оды. 

Урысые Федерацием адыгэхэр купипл1эу ыгочыгъ:"шапсуги"(хы ш1уц1э 1ушъом 1ус адыгэхэр); "кабардинцы"(къэбэртэе ч1ыгумэ ащыпсэурэ адыгэхэр); "черкесы"(беслъеней диалектым рыгуща1эрэ адыгэхэр ары); ык1и "адыгейцы" (тиреспубликэ щыпсэурэ адыгэхэр ары)
Сиц1ык1угъэм щегъэжьагъэу, сятэ нахьпэ пшысэхэмк1э, ет1анэ тхылъ гъэш1эгъонхэмк1э адыгэмэ ящы1эныгъэ нэ1уасэ сафиш1ыщтыгъ. Сэ ар лъэшэу сыгу рихьыгъ, джы сэр-сэрэу сш1огъэш1эгъонэу упч1эхэм яджэуап салъэхъу, зафэсэгъасэ, тэрэзэу узэрзек1он фаер зэсэгъаш1э. 
Зы бгъумкlэ уеплъымэ, ятlокlырэ зырэ лlэшlэгъум дэгъоу хэлъыр макlэп. Гущыlэм пае, Интернетым сызыхахьэм, Тыркуем щыпсэурэ кlалэ горэм нэlуасэ сыфэхъугъ, ар сшынахьыжъэу къычlэкlыгъ, джы тикъэбархэр зэфэтэlуатэ, гъэмафэм тызэlукlэнэу тенэгуе. Ащ нэфэшъхьафэу КБР ыкlи КЧР адыгэ нэlуасэ пчъагъэ щысиl. Ахэмэ ябзи тlэкlу-тlэкlоу зэсэгъашlэ, сыбзи ясэгашlэ.
Ау нэмыкlыбгъумкlэ уеплъымэ, ятlокlырэ зырэ лlэшlэгъум шэнlэе пчъагъэ къытфихьыгъ. Нахьыбэмкlэ тиджэгухэр "европейский вариантым" фэдэу ашlых. Нысэмрэ къэзыщэрэ кlалэмрэ пчэгу гузэгум исых, аlэхэр зэрэlыгъэу нахьыжъмэ апашъхьэ тортыр щызэгуаупкlы, етlанэ зым зыр егъэшхэжьы. Ипэум кlалэр иджэгу щыlэнэу фитыгъэп! Непэрэ джэгухэми ащыолъэгъушъух нысэм адыгэ шъуашэр щыгъэу, адыгэ джэгу шъыпкъэ ашlэу. Ахэмэ уяплъымэ, угу къэгъагъым фэдэу къызэlуехы!
Тихабзэрэ тибзэрэ тымыукъоу гъогу занкlэм тырыкlон фае. Ащ пае бзэр зыlэкlэтымыгъэкlэу тlыгъынэу щыт. Хэтрэ цlыф лъэпкъи ежь иеу бзэ иl. Ар идах, илъапl, идунай. Гукъао нахь мышlэми, бэмэ абзэ ашlэрэп ыкlи зэрагъэшlэнэу фаехэп. Ар сэ зэрэслъытэрэмкlэ тэрэзэп! Уибзэ уихабзэ умнъэфедэу, умышlэу, сыда "сыадыг" пlомэ къикlыжьырэр?
"Уилъэпкъ зыщымгъэгъупш. Убзэ дышъэ кlэнми Нахь лъапl. Сичlыгу сыщэпсэу, сибзэ сырэгъуазэ."

"Лъэпкъ зиlэм хабзэ иl"
Непэрэ дунаим урысыбзэ зымышlэрэ щыlэп, ау янэбзэу, иадыгабзэ дэгъоу зэшlэрэ цlыфыр бэджэ нахь макl. Сэ къуаджэу сызщыпсэурэр Урысые Федерацием икъалэ пэблэгъэ шъыпкъэшъ, адыгэу дэсыр мэкlэ дэд ыкlи бэмэ абзэ ашlэрэми, рыгущэlэнхэу фэехэп е мэукlытэх. Ащ тетэу кlомэ, илъэс 30-40-кlэ бзэр кlодыжьыщт, тянэ-тятэмэ тагъашlэрэ тlэкlур тикlалэмэ ятымгъэшlэжьымэ.
Адыгэу укъэхъугъэмэ, адыгагъэ пхэлъэу, уянэрэ уятэрэ умгъэукlытэжьэу, уилъэпкъ ынапэ умыуцlэпlэу ущыlэн фае. Тыдэ укlуагъэми, уихэку пщымыгъупшэу, уибзэ зыщымгъэгъупшэу, уихабзэ пкlыгъу зэпытэу, lэдэб пхэлъэу узекlон фае. lэшъынэ Хьазрэт ирассказэу "Чlыгу lэшlу" зыфиlорэм дэгъу дэдэу ар щызэхэтэшlэ. Кlалэу Тыркум къикlыгъэр, чылэм къикlыгъэ кlалэм зыlокlэм, ячылэ зыдищагъ, автобусым къызэрикlыгъэм тетэу еlэбэхи чlыгур къышти ышхыгъ. Ар шlогъэшlэгъонэу Нурбый ыгъэшlэгъугъ. "Боу чlыгу lэшlу,"- ыlуагъ кlалэм. Лъэпкъыр зыщыщыр lэшlу ыкlи лъыр ащ мао. А рассказым сызеджагъэм щегъэжьагэу, чlыгоу сызтетыр, сызщыщыр нахьи нахь шlу слъэгъу хъугъэ.
Цlыф лъэпкъым ыкlуачlэ ныдэлъфыбзэми ыкlуачl, ныдэлъфыбзэм иамалхэр цlыф лъэпкъым иlашlэх. Ылъэпкърэ ыбзэрэ афыриlэ шlулъэгъур цlыфым ищыlэныгъэкlэ лъапсэ фэхъу.